سامانه کنترل یا سیستم کنترل به مجموعهٔ ابزار و تمهیداتی اطلاق میشود که به منظور کنترل نمودن و تحت مدیریت قرار دادن رفتار فرایندها و سامانهها مورد استفاده قرار میگیرد. شرط اساسی یک سامانه کنترلی این است که باید پایدار باشد.
به طور کلی انواع سیستم های کنترل به صورت زیر تقسیم بندی می شوند :
۱- سیستم کنترل مستقیم (Direct Digital Control) یا DDC
۲- سیستم کنترل توزیع شده (Distributed Control System) یا DCS
۳- سیستم کنترل کننده های برنامه پذیر (Programmable Logic Controllers) یا PLC
۴- سیستم کنترل میدان (Fieldbus Control Systems) یا FCS
در این میان سیستم کنترل متمرکز یا DDC که روی هر ورودی یا خروجی از طریق کامپیوتر کنترل مستقیم دارد، بطور کلی منسوخ شده است.
سیستم کنترل DDC
سیستم کنترلی DDC تقریبا از اواسط دهه نود میلادی جهت پشتیبانی از سیستمهای آنالوگی پا به عرصه وجود نهاد. در این سیستمها، سیستم به واسطه یک صفحه کلید و نمایشگر با اپراتور مرتبط میشود. کل اجزای کنترلی همچون سنسورها، کنترل کنندهها و عملگرها مستقیما به کامپیوتر متصل گردیده و تمامی آنها از طریق کامپیوتر سیگنالهای ارتباطی خود را دریافت یا به آن ارسال مینمایند. واضح است که کامپیوتر مرکزی قابلیت پردازش حجم بالایی از انواع متغیرها را داراست ولیکن این قابلیت نیز محدودیتی داشته و افزایش بیش از حد دادهها و تشکیل حلقههای پیچیده، کارکرد و سرعت کامپیوتر را تحت تاثیر قرار داده و موجب افت عملکرد آن و بروز مشکلاتی در سیستم کنترلی خواهد گردید.
سیستم کنترل DCS
این سیستم در اواسط دهه نود میلادی به مبحث کنترل فرآیند و در واقع جهت تکمیل سیستم های DDC ورود نمود. یک سیستم کنترل توزیع شده، سیستمی است که عملکرد آن بجای این که در یک نقطه متمرکز باشد، پراکنده است. اجزای متشکل یک سیستم کنترل توزیع شده تعدادی ماژولهای میکرو پروسسوری هستند که با همکاری یکدیگر عملکرد یک سیستم را کنترل و مانیتور میکنند. با توجه به کامپیوترها با توجه به محیط سایت، جاگذاری میشوند بنابراین باعث کاهش هزینه نصب و وایرینگ میگردد.
سیستم کنترل FCS
در سال 1985 انجمن ابزار دقیق آمریکا استانداردی را برای ارتباطات دیجیتال دو طرفه بین سیستمهای کنترل و ابزاردقیق بنیان گذاشت که تا امروز “استاندارد لایه فیزیکی فیلدباس” تکمیل شده و از سال ۱۹۹۰ در دسترس میباشد.
با ایجاد فیلدباس و استانداردهای مربوط به آن، سیستمهای کنترلی به صورت کاملا توزیع شده مدیریت میگردند. فیلدباس امکان انتقال تغذیه مایحتاج تجهیزات را نیز به وسیله یک جفت سیم افزون بر امکان ارتباط سیگنالها مابین تجهیزات ابزاردقیق در اتاق کنترل و سایت ممکن میسازد که این امر منجر به صرفه جویی قابل ملاحظه در هزینههای وایرینگ و سینیهای نگهدارنده کابل میگردد. فیلدباس، یک پروتکل مخابراتی استاندارد، بین تجهیزات اتاق کنترل و سایت میباشد. یکسان بودن پروتکل در شبکه فیلدباس سبب میشود تا محصولات شرکتهای مختلف در یک شبکه به هم متصل شده و کار کنند.
تامین تجهیزات ابزار دقیق با برندهای Endrees-Hauser ،Wika ،Spirano ،Krohun ،Rosemount کاربرد حیاتی تجهیزات ابزار دقیق و دقت آنها در صنایع مختلف، در کنترل تولیدات محصولات و مشکلات احتمالی در خط تولید و ارسال آلارمهای بهموقع اهمیت بسزایی دارد. تجهیزاتی مانند Flow Switch - Temperature Switch – Temperature Transmitter – Pressure Switch – Pressure Transmitter – Gauge – Valve و سایر تجهیزات ابزاردقیق به همراه متعلقات آنها از برندهای مختلف توسط شرکت قابل تامین، نصب و راهاندازی میباشد.